Maulana Umar Mas'ud

Maulana Umar Mas'ud ghintoto maso' sala settong kompoyna Sunan Drajat. Andi' toghellen asmana Pangeran Sakera. E awwel-awwelna abad ka-16 Maulana Umar Mas'ud ngater toghellenna ghintoto se abhela-bhela sareng potrena Raja Cakraningrat, e Arosbheje, Bhengkalan, Maddhure. Samantonna acara se ta'zim poneka, Maulana Umar Mas'ud terros ka Bhebien kadhiri'en. Ca'epon settong careta, Maulana tanto ka Bhebien nompa' jhuko' kocol ben tondhuk e Dhisa Komalasa.

Pemuda Umar Mas'ud cokop alem, ben oneng atatakrama. Hal ento bisa ebhukteaken tengka lakona teap are e delem kampong, sahingge a delem bekto se singkat, Pemuda Umar Mas'ud la ekennal, ekaleburi ben eormate oreng -oreng tatangghena. Ta' jerang oreng kampong se nambe pangataoan ben atokar pekkeran ka Maulana Umar Mas'ud sahingga tambe lambe sahabetna atembe bennya'.

Padehal nekala tonto polo Bhebien eparenta settong raje se bede e Panaghi, nyamana Raje Babileono. Raje tonto aghemana kaper ben dhujen ka dheghingna bebi sahingga esambhet jhughen Raje Bebi. E delem marenta ra'yatna, Raje tonto cokop adil sahingga sakabbhina ra'yatna noro' parenta Raje Bebi. Hal ento sadheje ekaeding ka pemuda Umar Mas'ud se bede e Komalasa. Maulana Umar Mas'ud  terpanggil dirina kanghuy ada'wa ka raje tonto. Nangeng ghita' langsong pertaje. Esela-sela bekto lowongna, Maulana Umar Mas'ud nyamar ben netene kagietanna Raje. Ternyata memeng bhender jhe' tengka lako Raje tonto termasu' mungkar ben ghudhu epaloros.

La empon yekin ongghu ka tengka lakona Raje Babileono se jehil, Maulana Umar Mas'ud akarep maeslama Raje. Karana Maulana Umar Mas'ud yekin, lamon Raje sampon maso' Eslam, insya Allah sakabbhina ra'yatna maso' Eslam sadheje. Karana tonto Maulana Umar Mas'ud molae aseap-seap se ngadheppana Raje.

Esettong are se bhecce', Maulana Umar Mas'ud deteng ka Panaghi ngadhep Raje e Istana. Kalaben ngangghuy adhet se bhecce' Maulana Umar Mas'ud acaca-cacaan kalaben akrab. Saterrosna akandhe ka Raje maksot kadetenganna. Raje takerjhet nekala Maulana Umar Mas'ud bengal-bengal ngajhek Raje maso' Eslam. Raje nola' nangeng Maulana Umar Mas'ud, ta' potos asa se ngajhek Raje.

Aherna karana raje sering kalah kalamon adebat tentang aghema, Raje ngajhek ngaddhu kasa'tean atabe addhu elmo betin ka Maulana Umar Mas'ud. Nante kalamon Maulana Umar Mas'ud kala, ghudhu noro' Raje Bebi. Sabhelikna lamon Raje se kalah, maka etarema kalaben ehlas ka Umar Mas'ud.

Singkatnya careta sampon napa' addhu kasa'tean atabe perang tanding oreng-oreng la akompol kabbhi e settong lapangan. Raje Bebi sareng pangikutna bede e sabelle deje, Maulana Umar Mas'ud bede e sabelle lao'. Ra'yat la atongghu ben pade kembeng kole' karana ghelang bede perang raje.

Empon la pade seap, aherna e bedeaken undian. Raje teppa' ade'-ade' kanghuy makaloar kasakteanna. Raje ahjhelan ka tannga lapangan be nojjhu ka settong bhubhungkaan se paleng raje e lapangan  ka' dissan. Kalaben elmo betinna Raje bisa marobbhu bhubhungkaan tonto ta' katek ngangghuy alat. Sahingga ra'yat kajhennger ben para pengikutna asurak kaperakan. Maulana Umar Mas'ud e soro mamanjheng bhubhungkaan tonto ka Raje. Oreng-oreng terros ngabes kabbhi ka Maulana Umar Mas'ud. Maulana Umar Mas'ud kalaben tenang aghindel nyemma' ka bhubhungkaan se robbhu. Eawali maca "Bismillah" ben ngosap sabegian padena samola. Pengikutna Raje Bebi langsung metek ben ngetter, seddhengan sahabatna Maulana Umar Mas'ud pada asojhut sokkor.

Mengken ghilirenna Maulana Umar Mas'ud makaloar kasa'teanna. Nengale sape bede e semma'na lapangan langsong eserrek epakadelem lapangan ka Maulana Umar Mas'ud terros eparobbhu laon-laonan kalaben tongketna, Sape atempo Maulana Umar Mas'ud mator ka Raje kangghuy majheghe sape poneka. Sape eangka' ka Raje, nangeng ta aghinjek. Maulana Umar Mas'ud mator male ka Raje jhe bisa ebhento pengikutna se sa'te. Nangeng sape teptep ta agerre' meskena la etolonge ekaperang-perange. Raje la ta' bisa male majheghe sahingge Maulana Umar Mas'ud nyemma' ben sape tonot econgkel terros esampataken kaloar lapangan. Raje ben pengikutna kalang pelloan ben wibewena ceccer e ade'na oreng bennya'.

Aherna, karana malo-malo ben enga' ka jhenjhina jhe' sera se kala ghudhu noro' ka se mennang, maka ghuli-ghuli Raje ajhejhentaran nerkem ben meddeng Maulana Umar Mas'ud. Pntongna nemmo petolong Ghuste Allah. Peddeng tonto eteppes ka Maulana Umar Mas'ud kalaben ceppet. Karana santerna pokolanna Raje, ben ceppetna tangkesan Maulana Umar Mas'ud, peddeng tonto abeli' ben nancek ka dedena Raje Babileono. Ebekto tonto jhugen Raje Bebi sobung omor karana kaabi'en dera. Mayyitna epaayo' oreng ka tase lebet songay Raje e Dhisa Lebbhek.